دسترسی سریع
قلعه تاریخی سریزد مهریز، یکی از شاخص‌ترین و کهن‌ترین آثار معماری دفاعی در ایران است که در روستای باستانی سریزد از توابع شهرستان مهریز در استان یزد قرار دارد. این قلعه باشکوه که قدمت آن به دوران ساسانی (حدود قرن سوم میلادی) بازمی‌گردد، نمونه‌ای کم‌نظیر از مهندسی و معماری خشتی-گلی در منطقه کویری ایران است و به عنوان یکی از نخستین صندوق‌امانات‌های عمومی جهان شناخته می‌شود.
ویدیویی زیبا از محیط داخلی قلعه سریزد
موقعیت جغرافیایی و تاریخی
روستای سریزد در فاصله حدود ۵۰ کیلومتری جنوب شهر یزد و در مسیر جاده تاریخی یزد-کرمان قرار گرفته و در گذشته یکی از ایستگاه‌های مهم در مسیر جاده ابریشم بوده است. قرارگیری این قلعه در کنار این مسیر تجاری موجب شده تا نقشی کلیدی در حفاظت از کالاها و دارایی‌های کاروانیان و بازرگانان ایفا کند. این موقعیت استراتژیک، قلعه را به محلی امن برای نگهداری غلات، طلا، اشیای قیمتی، فرش و سایر دارایی‌های اهالی و مسافران تبدیل کرده بود.
ساختار معماری و ویژگی‌های فنی
قلعه سریزد با وسعتی حدود ۸ هزار مترمربع، دارای دیوارهای ضخیم خشتی به ارتفاع حدود ۶ تا ۹ متر و برج‌هایی در چهار گوشه است. دورتادور قلعه، خندقی با عرض و عمق قابل‌توجه حفر شده که در گذشته با آب پر می‌شده و به عنوان سد دفاعی در برابر مهاجمان عمل می‌کرده است. تنها راه ورود به قلعه، دروازه‌ای مستحکم با سازوکار قفل‌های خاص بوده است.
درون قلعه بیش از ۴۵۰ اتاقک، حجره و انبار وجود دارد که در سه طبقه ساخته شده‌اند. این فضاها هرکدام با قفل‌های مخصوص (که فقط صاحب آن کلید را در اختیار داشت) حفاظت می‌شده و به‌نوعی کارکرد صندوق امانات امروزی را داشته‌اند. این طراحی هوشمندانه نشان از درک عمیق مردم آن زمان از امنیت اجتماعی و اقتصادی دارد.
جنبه‌های فرهنگی و گردشگری
قلعه سریزد نه‌تنها از نظر تاریخی و معماری حائز اهمیت است، بلکه به‌عنوان نمادی از هوشمندی و ساماندهی اجتماعی مردم ایران باستان شناخته می‌شود. بازدید از این قلعه برای گردشگران داخلی و خارجی فرصتی است برای آشنایی با ساختارهای دفاعی، اقتصادی و اجتماعی ایران کهن.
ویدیویی از فضای درونی و حیاط قلعه
در سال‌های اخیر، مرمت‌ها و ساماندهی‌هایی در راستای حفظ و احیای این بنای ارزشمند انجام شده و امکانات گردشگری همچون راهنمای بازدید، بازارچه صنایع دستی و برگزاری جشنواره‌های فرهنگی به رونق گردشگری آن کمک کرده‌اند.
همچنین ببینید : بنای تاریخی شاسوسا (شاهسوسا)
ثبت ملی و جایگاه فرهنگی
قلعه سریزد در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۱ با شماره ۶۲۹۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنای ارزشمند نه‌تنها جزئی از میراث فرهنگی یزد، بلکه بخشی از هویت تاریخی ایران است و به‌عنوان الگویی برجسته از نظام‌های سنتی امنیتی و اقتصادی شناخته می‌شود.
ویدیویی زیبا از نمای بالای این قلعه زیبا
قلعه تاریخی سریزد مهریز
تهیه شده در سایت دهات تی وی
عالی و بی نظیر بود
تشکر بابت نظرتون