دسترسی سریع
نیایشگاه تاریخی اسپی مزگت
مکان: استان گیلان، شهرستان تالش، بخش مرکزی، روستای آق‌اولر
قدمت: مربوط به دوره ساسانی (حدود قرون ۶-۴ میلادی)
ثبت ملی: این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۲۶۵۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موقعیت جغرافیایی و مسیر دسترسی
نیایشگاه اسپی مزگت در شمال‌غربی استان گیلان، در ارتفاعات جنگلی منطقه آق‌اولر تالش و در دل جنگل‌های هیرکانی قرار دارد.
برای دسترسی به این اثر تاریخی:
مسیر اول: از شهر رشت به سمت شهرستان تالش (هشتپر) حرکت کنید.
مسیر دوم: از هشتپر، جاده فرعی به سمت روستای آق‌اولر در حدود ۳۰ کیلومتری جنوب غربی هشتپر را دنبال کنید.
مسیر سوم: پس از رسیدن به آق‌اولر، با پیمایش مسیر کوهستانی و جنگلی به‌مدت حدود یک ساعت پیاده‌روی یا با خودروهای آفرود، به محل نیایشگاه خواهید رسید.
توجه: مسیر دسترسی به دلیل شرایط طبیعی، در فصول بارانی و زمستان ممکن است دشوار یا غیرقابل عبور باشد.
ویدیویی زیبا از این بنای باستانی از جناب سید امیر حسین میرمعینی
معماری و ساختار بنا
نیایشگاه اسپی مزگت که در زبان تالشی به معنای «مسجد سفید» است، بنایی سنگی و مستحکم است که به‌صورت خشکه‌چین و بدون ملات ساخته شده و به شکل یک چهارطاقی با پلان مربع‌شکل طراحی شده است. سقف آن فرو ریخته، اما بقایای دیوارهای آن هنوز پابرجاست.
باستان‌شناسان معتقدند این مکان در اصل آتشکده‌ای زرتشتی بوده که پس از اسلام، به صورت نمادین به آن عنوان «مسجد» داده شده است. در طراحی آن، جهت‌گیری خاص به سمت خورشید، ساختار مدور داخلی، و موقعیت جغرافیایی در بلندای کوه برای انجام نیایش‌های آیینی زرتشتی، کاملاً مشهود است.
تاریخچه و اهمیت فرهنگی
نیایشگاه اسپی مزگت یکی از معدود آثار باقیمانده از دوره ساسانیان در شمال ایران است و اهمیت آن نه تنها به‌خاطر معماری خاص، بلکه به دلیل کاربری آیینی و مذهبی در آن دوران است. این بنا نمادی از باورهای دینی پیش از اسلام در منطقه تالش و نمودار پیوند تاریخی میان طبیعت و آیین‌های باستانی ایران است.
در دوران بعد از اسلام، این مکان به شکل نمادین «مسجد» خوانده شده، اما شواهد نشان می‌دهند که هیچ‌گاه کاربری اسلامی رسمی نداشته است.
همچنین ببینید : بنای تاریخی شاسوسا (شاهسوسا)
ویژگی‌های خاص و ارزش‌های گردشگری
قرارگیری در دل جنگل‌های بکر هیرکانی
چشم‌انداز کوهستانی منحصربه‌فرد
امکان بازدید همراه با طبیعت‌گردی و کوهنوردی
ارزش بالا برای علاقه‌مندان به تاریخ باستان، باستان‌شناسی و ادیان کهن
پیشنهاد برای بازدیدکنندگان
بهترین زمان بازدید: بهار تا اوایل پاییز
به همراه داشتن تجهیزات کوهنوردی و لباس مناسب طبیعت‌گردی توصیه می‌شود.
بازدید با راهنماهای محلی آشنا با منطقه و تاریخچه مکان تجربه‌ای غنی‌تر به همراه خواهد داشت.
ویدیویی زیبا و کامل از معرفی نیایشگاه تاریخی اسپی مزگت از جناب بهمن گیله مرد
مسیریابی به نیایشگاه تاریخی اسپی مزگت
نیایشگاه تاریخی اسپی مزگت
تهیه شده در سایت دهات تی وی
